Asal Usul Api Abadi Mrapen

 Objek wisata “Api Abadi Mrapen” kuwi manggon ana Desa Manggarmas, Kecamatan Godong, Kabupaten Grobogan sing ora adoh karo dalan gedhe jurusan Purwodadi-Semarang. Ana ing komplek papan kana sakliyane ana geni sing trus nyembur urip saka jero lemah, uga ana sendhang sing banyune katon mulak-mulak panas nanging yen dicawuk utawa dicandhak banyune krasa adhem. Banyu sing adhem kuwi yen disumet uga bisa metu genine. Awit saka keanehan kuwi akeh wong-wong sing padha gumun lan ora percaya.

Ana maneh barang siji sing uga bisa gawe gumune wong sing weruh, yaiku watu sing ora sepira gedhene, nanging yen diangkat abote ora karuwan. Mula watu kuwi terus dikeramatna lan ana kepercayaan sapa wae sing isa ngangkat lan balikna watu kuwi kaya asline maneh bakal katurutan apa sing dadi kepinginane. Mrapen, miturut grenengane warga sing ana sekitare kana, mrapen kuwi saka tembung ‘mara’ karo ‘api’ sing tembung loro kuwi mau digabung dadi siji unine mrapen sing duweni teges utawa arti geni sing teka dhewe.

Cerita asal usule mrapen kawiwitan nalika Prabu Brawijaya yaiku raja terakhir Majapahit nikah karo Putri Campa sing nalika semana agamane Islam. Ya saka Putri Campa iki Prabu Brawijaya seneng lan tertarik karo Islam. Nalika semana Prabu Brawijaya metu saka kerajaan pingin mangerteni piye kahanane rakyat sing dipimpin dheweke sing ana ing sak kiwa tengene kerajaan Majapahit. Ana ing tengah-tengahe laku, dheweke mandheg sajak kamitenggengen ngeti wong wadon sing ayune ora mung ketok saka jaba, nanging uga saka perbawa sing metu saka jero awake. Prabu Brawijaya sing sajak penasaran sapa wong wadon kuwi mau terus perentah marang prajurite supaya goleki ana ngendi papan dunung lan asal usule wong wadon mau.

Sakwise ketemu asal usule wong wadon mau, Prabu Brawijaya langsung mara ana omahe lan boyong wong wadon mau ana papan sing wis disediake dheweke  khusus kanggo wong wadon kuwi, sing papane ana Palembang.wong waddon sing aran Putri Campa kuwi pancen sampurna, ora mung jiwa raga nanging uga agamane. Putri Campa sing ngugemi agama Islam, nalika lagi sesandingan karo Prabu Brawijaya dheweke ora tau kendhat anggone ngandakake kautaman-kautamane agama Islam. Ora ana tembung liya sing metu saka lambene Putri Campa sakliyane crita bab kautamane agama Islam.

Anggone Prabu Brawijaya nikah karo Putri Campa diwenehi putra lanang siji. Nalika putrane isih cilik, Prabu Brawijaya pamit bali menyang Majapahit merga kerajaan sepi sak sowene ditinggal dheweke lunga lan urip bareng Putri Campa. Raden Patah yaiku putra sing lair saka rahime Putri Campa ora diintuki melu bali lan urip bareng Prabu Brawijaya ana kerajaan Majapahit. Raden Patah lan Ibune Putri Campa kudu tetep tinggal ana Palembang. Dadi laire Raden Patah ora ning lingkungan kerajaan merga Putri Campa kuwi bojo selire Prabu Brawijaya. Dheweke lair lan digedhekake dening Ibune dhewekan ana Palembang.

Nalika Raden Patah wis mancik umur dewasa, dheweke takon marang Ibune sakbenere sapa ta Bapake kuwi. Merga wiwit cilik Raden Patah durung tau ngerti lan ketemu karo Bapake. Putri Campa sing diwenehi pitakonan sing kaya mangkono anggone arep paring wangsulan rada gragapan, merga pitakon kuwi mau ditakokake Raden Patah kanthi ndadak. Putri Campa sing katon bingung anggone arep paring wangsulan saya gawe penasarane Raden Patah. Pitakone Raden Patah terus dibaleni maneh ditakokake marang Ibune. Kanthi sawara lirih lan rada sedih merga atine kadudud, Putri Campa nyritakake menawa Bapake Raden Patah yaiku salah sijine wong sing paling duweni kuwasa ana kerajaan Majapahit. Raden patah kaget lan rada ora percaya yen Bapake kuwi jebule Raja Majapahit kang asma Prabu Brawijaya.

Sak wise ngerti yen Bapake kuwi Raja Majapahit, Raden Patah pamit marang Ibune arep sowan menyang Majapahit kanggo buktikake bener lan orane kasunyatan kuwi. Putri Campa sing diweling dening Prabu Brawijaya ora ngintuki Raden Patah budhal sowan Majapahit. Nanging merga saka kepingine ketemu karo Bapake, Raden Patah nekat budhal sowan menyang Majapahit tanpa pamit karo Ibune.

Nalikane tekan Majapahit, Prabu Brawijaya sing nampa sowane Raden Patah ora ngerti sapa pawongan biasa sing wani sowan ana ngarepe kuwi. Merga nalika Raden Patah ditinggal ana Palembang kuwi isih cilik banget. Jroning bingung sing dirasakna Prabu Brawijaya, Raden Patah terus cerita sapa ta dheweke kuwi. Sak rampunge critane Raden Patah, dheweke terus nyuwun pirsa marang Prabu Brawijaya apa bener yen dheweke kuwi putrane Prabu Brawijaya.

Prabu Brawijaya sing wiwit sepisanan mirengake critane Raden Patah tekan pungkasan terus ngrasa bingung kudu piye, jebul sing sowan ana ngarepe kuwi putrane dhewe. Bingunge Prabu Brawijaya uga merga jroning sowan Raden Patah nyeritakake kepiye kahanan uripe nalika ana Palembang karo Ibune. Atine Prabu Brawijaya dadi kadudut lan ngrasa kuciwa biyen wis ninggalake Putri Campa lan Putrane ana Palembang. Prabu Brawijaya terus dhawuh marang patihe jaluk pertimbangan piye penake supaya kabeh isa dadi apik. Merga dheweke durung isa mikir kanthi wening gara-gara critane Raden Patah sing kaya mangkono mau. Sang Patih usul piye yen kanggo nebus kesalahan kuwi, Prabu Brawijaya paring jeneng kerajaan kanggo Raden Patah. Sak ora-orane supaya Raden Patah dikenali para punggawa kerajaan Majapahit lan kabeh rakyate. Prabu Brawijaya setuju marang usul sing diaturna dening Sang Patih kuwi. Ora nganggo mikir kesuwen Prabu Brawijaya langsung maringi jeneng kerajaan yaiku Babah Patah, babah sing duweni teges lair saka papn liya.

Sowane Raden Patah ora kabeh ditampa kanthi apik lan seneng pihak kerajaan. Ana sebagian Abdi lan Nayaka sing ora seneng marang sowane Raden Patah ana Majapahit. Merga saka pamikire para Abdi lan Nayaka kuwi Raden Patah mung arep nunut mukti saka kerajaan Majapahit. Mula saka kuwi, para Abdi lan Nayaka sing ora seneng marang sowane Raden Patah terus ngojok-ngojoki Prabu Brawijaya supaya buwang Raden Patah ana papan panggonan sing adoh saka Majapahit. Merga miturut pamikire mengko Raden Patah malah bakal gawe gegere kerajaan Majapahit sing teka kanthi ndadak lan durung kabeh ngerti Raden Patah kuwi putrane asline Prabu Brawijaya utawa ora. Raden Patah sing ngerti bab kuwi mung meneng wae lan ora mangsuli apa-apa. Merga dheweke duweni pamikiran yen dheweke langsung brontak ana kono malah bakal dadekake elek awake dhewe. Raden Patah luwih milih narima ing pandum lan atut ilining banyu mili disek kanggo mangerteni apa sing bakal kadadean sak wise kuwi.

Raden Patah sidane didhawuhi dening Prabu Brawijaya supaya mimpin daerah Majapahit sing ana Demak Bintoro merga saka usule para Abdi lan Nayaka sing ora seneng marang dheweke mau. Kanthi keputusan sing kaya mangkono mau Raden Patah mung manut wae lan enggal budhal tumuju ana Demak Bintoro. Raden Patah sing dipercaya dening Prabu Brawijaya duweni tekat bakal moncerake Demak Bintoro ngluwihi moncere Majaphit sing dipimpin Bapake.

Sakbudhale Raden Patah menyang Demak Bintoro, Prabu Brawijaya isih kepikiran terus crita  sing digawa dening Putrane nalika sowan Majapahit. Prabu Brawijaya nganti ora doyan mangan lan ora isa turu, arep ngapa-ngapa ya dadi males banget. Suwe saya suwe Prabu Brawijaya sing kaya mangkono terus tiba lara merga saka abote pikiran sing disangga dadekake awake melu ora kuwat nahan. Jroning lara, Prabu Brawijaya dhawuh karo Patihe supaya ngutus prajurit kanggo sowan Demak Bintoro nemoni lan boyong Raden Patah menyang Majapahit.

Ana Demak Bintoro, Raden Patah sing wis suwe ora sowan menyang Majapahit duweni rasa kepingin sowan maneh menyang Majapahit. Merga nalika semana ati lan pikirane uga krasa ora kepenak kaya-kaya ana perkara kang nuntun dheweke kudu sowan. Nalika Raden Patah pamit arep budhal sowan menyang Majapahit, dumadakan ketekan sowan prajurit utusan saka Majapahit sing gawa dhawuh saka Prabu Brawijaya. Merga ngerti yen prajurit kuwi utusan saka Majapahit, Raden Patah mandheg sedela lan mirengna apa sing dadi ature prajurit mau. Sawise ngerti dhawuh Prabu Brawijaya sing kudu dheweke lakoni, Raden Patah ora isa nampa. Merga apa sing dadi kekarepane Prabu Brawijaya dadekake Raden Patah raja Majapahit sak lengsere dheweke. Raden Patah sing ati lan pikirane dadi ora karuwan sidane menggak rasa anggone arep sowan Majapahit. Bengi sak bubare sowane prajurit Majapahit Raden Patah nampa ngimpi lan swara ghaib sing intine mrentah dheweke kudu tapa utawa semedi kanggo nenangna ati lan pikirane.

Ora nganggo suwe Raden Patah terus budhal menyang papan panggonan semedi utawa tapa sing sekirane dianggep duweni daya apik ana daerah kana. Jroning laku Raden Patah kandheg merga diadang dening para jagal sing kepingin ngrampas barang gawanane Raden Patah. Perang tandhing ora isa diselaki, Raden Patah nglawan marang jagal-jagal sing nyegat mau. Nanging merga saking akehe jgal sing nyegat lan Raden Patah dhewekan, dheweke dadi kwalahen sing dadekake tangane kena sabetan gaman  sing digawa dening para jagal. Kanthi sisa-sa tenaga sing isih ana, Raden Patah pungkasane isa ngalahake jagal sing nyegat dheweke.

Sak wise perang lawan para jagal, Raden Patah krasa kesel lan ngelak banget sing ora isa ditundha rasane. Awake dadi lemes lan lakune uga rada gliyengan kaya wong lekas mabuk. Nanging nadyan kanthi gliyengan Raden Patah tekan ana kali sing banyune bening lan seger banget sawangane. Raden Patah terus nyemplung lan ngombe banyu kali kana kanggo ngilangake rasa ngelak sing wiwit mau ora kuwat ditundha. Kali sing banyune bening lan iline banyu uga tenang dadekake Raden Patah ngrasa nyaman lan ayem kungkum ana jero kali kono. Mula saka kuwi dhewe terus semedi ana jero kali kono. Jroning nglampahi semedi Raden Patah nemoni coba sing akeh banget. Nanging saka pacoban kuwi Raden Patah intuk jawaban siji baka siji perkara-perkara sing teka marang dheweke. Ora kliwatan uga perkara sing ana gandheng cenenge karo kerajaan Majapahit.

Ana alam semedine Raden Patah ditemoni dening wong lanang sing nganggo ageman sarwa putih lan menehi nasihat utawa piweling Raden Patah kudu sowan menyang Majapahit lan ngrampungi kabeh perkara sing ana. Yen mengko burine pancen kepingin nampa kabegjan lan wahyu kanarendran. Intuk piweling sing kaya mangkono mau Raden Patah terus sadar saka semedine lan langsung budhal menyang Majapahit.

Prabu Brawijaya sing nalika kuwi larane saya suwe saya dadi paring dhawuh maneh marang patihe supaya enggal nyowanake Raden Patah menyang Majapahit piye wae carane. Merga Raden Patah sing diyakini lan digadang-gadang isa gantekake dheweke mimpin Majapahit.  Abdi lan Nayaka sing ora seneng marang Raden Patah krungu dhawuhe Prabu Brawijaya sing kaya mangkono terus cepet-cepet gawe rencana supaya Raden Patah ora isa disowanake menyang Majapahit. Yen perlu Raden Patah malah bakal diperjaya supaya dheweke ora ana sing isa nemokake.

Abdi lan Nayaka sing ora seneng marang Raden Patah cepet-cepet metu kerajaan lan goleki Raden Patah arep diperjaya. Nalika Raden Patah isih ana tengah alas mlaku tumuju Majapahit dheweke ketemu karo Abdi lan Nayaka sing goleki dheweke lan perang tandhing ora isa diendhani. Merga saka akehe bala perang sing digawa Abdi lan Nayaka Majapahit, Raden Patah kuwalahen lan malayu nylametna awake. Abdi lan Nayaka sing weruh mangsane mlayu ora nyerah terus dioyak nganti sak kecekele. Raden Patah bingung merga wis ora ana dalan maneh kanggo dheweke mlayu, sidane dheweke nyemplungna awake ana kali gedhe lan nalika kuwi terus dislametna dening Kyai sing nembe tapa ana pinggir kali kuwi.

Sakwise dislametake, Raden Patah dijak bali menyang pondhoke lan didandani beda saka dandanane awal mau supaya ora dikenali para Abdi lan Nayaka sing padha ngoyak dheweke. Kyai sing nulungi dheweke terus maringi piweling, yen dheweke pingin sowan Majapahit pancen syarate abot. Yaiku kudu ngdepi lan ngalahake Abdi Nayaka Majapahit sing ora seneng marang dheweke sing jumlahe uga ora sithik. Mula saka kuwi Raden Patah dilatih lan digula wentah dening Kyai sing nylametna dheweke kanggon nyinauni ilmu kanuragan lan ilmu-ilmu liyane sing migunani lan dukung Raden Patah ing besuke.

Sakwise Raden Patah nguwasani kabeh ilmu sing diajarna dening Kyai kuwi, dheweke terus pamit arep budhal sowan menyang Majapahit. Supaya enggal ngrampungi tugas saperlu nyirnakake bebendu lan ngadepi para Abdi lan Nayaka sig ora seneng marang dheweke lan sapa wae sing bakal ngalang-ngalangi sowane Raden Patah ana Majapahit.

Nalika Raden Patah tekan Majapahit, Abdi lan Nayaka sing pancen wis waspada tekane Raden Patah ana Majapahit wis ngadang ana ngarepe pintu gerbang kerajaan. Perang tandhing ora isa diselaki, Raden Patah karo para Abdi lan Nayaka Majaphit. Raden Patah dikroyok Abdi lan Nayaka Majaphit, nanging dheweke isa ngimbangi lawan-lawane merga wis sinau bab ilmu kanuragan. Pungkasane Abdi lan Nayaka Majapahit isa dikalahake dening Raden Patah. Raden Patah terus enggal sowan ngarsane Prabu Brawijaya kanthi dandanan sing mangklingi. Nanging merga Prabu Brawijaya kuwi Bapake dheweke dadi ora pangkling marang Raden Patah. Prabu Brawijaya isa ngerti yen pawongan sing sowan ana ngarepe kuwi Putrane dhewe. Prabu Brawijaya terus paring dhawuh supaya Raden Patah gelem nerusake tahta kalungguhan rajane Prabu Brawijaya mimpin Majapahit. Nanging Raden Patah nolak dhawuh sing kaya mangkono kuwi merga dhewe wis Demak Bintoro lan dheweke uga wis janji bakal moncerake Demak Bintoro, sabda ratu tan kena wola-wali. Raden Patah nuli nyuwun ngarsane Prabu Brawijaya supaya Majapahit diboyong wae menyang Demak Bintoro. Prabu Brawijaya nyarujuki apa sing dadi panjaluke Raden Patah lan masrahake sekabehe marang Raden Patah. Merga dheweke yakin lan manteb Raden Patah isa dipercaya.

Kanthi pasarujukan saka Prabu Brawijaya, Raden Patahenggal dhawuh marang prajurit supaya boyong emas picis raja brana kerajaan Majapahit menyang Demak Bintoro. Ana tengahe dalan, prajurit sing padha gawa barang-barang saka Majapahit krasa kesel lan kadhemen banget merga hawane daerah sing diliwati malih sanalika. Rombongan prajurit nggone leren ketetemu Kyai sing wektu kuwi uga lewat daerah kana. Kyai sing meruhi prajurit padha kadhemen terus takon marang salah sijine prajurit kena apa kok kadhemen nganti kaya mangkono. Prajurit sing suwe-suwe ora kuwat ngrasakna adheme  hawa ning awak sidane ditulung Kyai mau. Sang Kyai nancepake tongkat sing digawa dheweke ana lemah sacedhake kono lan dedunga marang Gusti kang Murbeng Dumadi muga pikantuk tamba kanggo para prajurit sing padha kadhemen nganti ora sakwajare kaya mangkono. Bareng dicabut, saka tipak tongkat Kyai mau metu geni nyembur sak jero lemah sing urube gedhe. Prajurit sing ana sacedhake kono kaget lan ora percaya yen mung gara-gara tuncepan tongkat kayu kok isa metu geni saka jero lemah. Merga wis ora kuwat nahan adheme hawa, ora nganggo suwe prajurit terus padha nyedhak ana sapinggire geni kuwi kanggo ngangetna awake dhewe-dhewe.

Geni sing metu saka lemah kuwi mau urube saya suwe saya tambah gedhe lan panase uga tambah matikel-matikel. Prajurit sing maune padha seneng nyedhak geni merga krasa anget saya suwe malah dadi ngrasa panas sumelet kaya-kaya bakar kulite. Terus prajurit padha samabat kepanasen lan bengak-bengok jaluk tulung. Sang Kyai sing weruh kahanan kaya mangkono terus ngendikan menawa geni kuwi aja nganti disalah gunakake lan dinggo kanggo kepentingane dhewe-dhewe. Merga geni sing metu saka lemah kuwi ora geni sembarangan. Yen nganti geni kuwi disalah gunakake bakal ana walate. Merga para prajurit sing padha nyedhak mau serakah kepingin awake dhewe sing oleh angete geni. Suwe saya suwe ora anget sing diintuki, nanging malah rasa panas banget kaya-kaya bakar  awake ana dhuwur kreweng utawa dipanggang ana dhuwur mawa sing mrengangah.

Sak wise paring pangerten sing kaya mangkono, Kyai kang aran Sunan Kalijaga kuwi ora tegel nyawang prajurit sing padha ngrasakna panas bakar awake terus nuncepake tongakt maneh lan dedonga marang Gusti kang Murbeng Dumadi nyuwun mugi pikantuk tamba kanggo prajurit sing padha kepanasen. Bareng tongkat dicabut, papan sing mau dituncepi tongkat terus mili sumber banyu sing bening banget metu saka jero lemah. Prajurit sing nalika kuwi isih padha kepanasen weruh banyu sing katon seger kuwi pingin cepet-cepet nyawuk lan nggebyurake banyu ning kabeh awake sing wektu kuwi krasa tambah panas banget. Nanging, sak durunge prajurit padha nyedhak lan nyawuk banyu sing mili kuwi, Sang Kyai maringi wejangan sing ora beda adoh karo wejangane ngnenani geni mau. Merga banyu sing mili kuwi uga ora banyu sembarangan, becike kudu digunakake kanthi tanggung jawab lan ora serakah.

Prajurit sing rumangsa salah lan isin karo awake dhewe, sidane gelem manut karo wejangane Sang Kyai. Prajurit terus padha antri siji-siji kanggo jupuk banyu sing mili kuwi mau. Bareng kabeh wis intuk banyu, ana sing diombe, ana sing diraupna marang raine, ana sing dinggo nggebyur awake lan sakpanunggalane. Bareng wis kaya mangkono terus panas sing dirasakna mari. Prajurit sing rumangsa ditulung ngaturake matur nuwun sanget karo Sang Kyai. Bareng kahanan wis dadi apik maneh, Sang Kyai pamit arep nerusake lakune. Prajurit sing dipamiti ora isa males kanthi apa-apa, mung isa ngaturake sembah nuwun lan pakurmatan kanggo Sang Kyai.

Saka kedadean kuwi mau geni sing isih yterus murub kuwi saka warga sekitar diarani mrapen sing duweni teges geni sing mara menehi obat lan piwulang kanggo prajurit lumantar Sang Kyai mau. Semono uga banyu sing mili saya suwe dadi sendhang lan saka warga dijenengi sendhang dudha, kang duweni teges didudud menehi tamba. Maksute tongkat sing didudud Sang Kyai ngetokna tamba kanggo prajurit sing mau lagi padha nandhang lara sing ora dinyana-nyana.

Miturut keyakinane warga sing ana kana, Sang Kyai sing nulungi para prajurit nalika kuwi sing aran Sunan Kalijaga. Ya Sunan Kalijaga sing uga nulungi Raden Patah nalika dioyak-oyak Abdi lan Nayaka Majapahit. Geni lan sendhang sing ana kana uga diyakini warga disek dinggo dening Abdi Demak Bintoro kanggo gawe keris keris kerajaan. Banyu sendhang sing diseke bening lan katon seger sak iki katon buthek. Critane nalika Abdi lagi gawe keris sing bahane diwenehi saka Raden Patah nalika ditempa lan dicelupna ana sendhang kuwi terus banyu sing ana sendhang malih dadi buthek lan mumpal-mumpal kaya banyu sing digodhok panas banget. Nadyan mumpal-mumpal kaya banyu panas, nanging yen dicandhak isih tetep adhem kaya banyu biasa sing ana ing sendhang. Saka kedadean-kedadean sing kaya mangkono kuwi papan panggonan geni lan banyu istimewa kuwi dikramatke merga diyakini duweni daya sing gedhe.